2024 ავტორი: Gavin MacAdam | [email protected]. ბოლოს შეცვლილი: 2023-12-16 13:42
მარენა ქართველი არის ოჯახის ერთ -ერთი მცენარე, რომელსაც ცვლა ეწოდება, ლათინურად ამ მცენარის სახელი ასე ჟღერს: Rubia iberica (Fisch. ex DC.) C. Koch (R. tinctorum L. var iberica Fisch. ex DC.). რაც შეეხება თავად ქართული გიჟური ოჯახის სახელს, ლათინურად ეს ასე იქნება: Menyanthaceae Dumort.
აღმაშფოთებელი ქართულის აღწერა
მარენა ქართული ან შეღებვა არის მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარე, დაჯილდოვებული საფეხურებით ან დასადგმელი ღეროებით, რომელიც დაბნელებული იქნება, განსაკუთრებით კვანძებში. ასეთი ღეროების სიგრძე დაახლოებით ორი მეტრია. ამ მცენარის ძირითადი ფესვი ძალიან ძლიერია და გაიშლება მეორე რიგის ფესვებში. გრძელი მერქნიანი რიზომები ჰორიზონტალურად ვრცელდება ძირითადი ფესვის ზედა ნაწილიდან, რომელიც თითქმის განახლებას მიიღებს. ქართული ჯიშის ღერო უხეში, ტოტიანი და ოთხკუთხედია. ამ მცენარის ფოთლები ოთხიდან ექვს ნაწილადაა მოჭრილი, ისინი წვეტიანი და ლანცეტისებრი ოვალურია, ისინი იკეტება მკაფიო ფოთოლში. კიდეებზე, ასეთი ფოთლები ეკლიანი, ხოლო ქვემოთ ისინი პუბესცენტური იქნება. ქართული ჯიშის ყვავილები განლაგებულია ნახევრად ქოლგებში, ისინი საკმაოდ მცირე ზომისაა, მოყვითალო-მომწვანო ფერის გვირგვინით და განუვითარებელი თიხით. ამ მცენარის მხოლოდ ხუთი მტვრია, ხოლო საკვერცხე უფრო დაბალია. ბუდის თესლი ქართული შავი ფერისაა, ნაოჭდება, გარედან ამოზნექილი იქნება, შიგნიდან კი დეპრესიული.
ბუნებრივ პირობებში, ეს მცენარე გვხვდება ყირიმის, კავკასიის ტერიტორიაზე და რუსეთის ევროპული ნაწილის ნიჟნე-ვოლჟსკის რეგიონში. გაგიჟებული ქართველების ზრდისთვის ურჩევნია ქვიშა, კლდოვანი ფერდობები, ტყეები, ბაღები, ვენახები, სანაპირო დაბლობები, ტერასები ჭალის ზემოთ, ადგილები გზის პირას და არხების ნაპირები დაბლობიდან შუა მთის სარტყლამდე.
აღმაშფოთებელი ქართველთა სამკურნალო თვისებების აღწერა
მარენა ჯორჯიანს აქვს ძალიან ღირებული სამკურნალო თვისებები, ხოლო რეკომენდებულია ამ მცენარის რიზომებისა და ფესვების გამოყენება სამკურნალო მიზნებისთვის.
ასეთი ღირებული სამკურნალო თვისებების არსებობა უნდა აიხსნას პურპურინის, ანტრაქინონების, ალიზარინის, რუტადინის, ჰიბერიცინის, ლუციდინ 3-გლუკოზიდის, ლუციდინის, ფსევდოპურპურინის, ჰალიოსინის, ნორდამნოკანტოლის და რუბერეთრის მჟავას შემცველობით ამ მცენარის რიზომებში. ამ მცენარის საჰაერო ნაწილში იქნება შემდეგი ირიდოიდები: დეაცეტიასპერულოზიდი და ასპერულოზიდი.
რაც შეეხება ტრადიციულ მედიცინას, ამ მცენარეზე დაფუძნებული სამკურნალო საშუალებები აქ საკმაოდ გავრცელებულია. ტრადიციული მედიცინა რეკომენდირებულია გამოიყენოს დამსხვრეული ფესვები და რიზომები, რომლებიც შერეულია ალუმსა და ცხიმს: ასეთი სამკურნალო საშუალებები გამოიყენება ადგილობრივად სახეზე პუსტულური გამონაყარის დროს, თაფლთან ერთად ნარევში შერევის მიზნით, ასეთი საშუალება გამოიყენება როგორც ძალიან ეფექტური ტკივილგამაყუჩებელი ტკივილის დროს. ხელები მძიმე ფიზიკური მუშაობის შემდეგ, რევმატიზმი და ფეხის ტკივილი ხანგრძლივი სიარულის შემდეგ. კვერცხის გულებთან შერევით, ასეთი წამალი გამოიყენება სისხლჩაქცევებისთვის, ხოლო სხვადასხვა მუხტის ნაწილად, იგი გამოიყენება როგორც ხელების, ასევე ფეხების სიმსივნეებისთვის. ამ მცენარის ახალი წვენი რეკომენდებულია რაქიტის, სიყვითლის და დისმენორეის დროს დღეში ორ -სამჯერ, ერთი ჩაის კოვზი დღეში.
საინფუზიო და ჩაი, რომელიც დაფუძნებულია ქართულ მადზე, რეკომენდებულია გამოიყენოს როგორც საფაღარათო და შარდმდენი საშუალება ქოლელითიაზისა და უროლიტიზის დროს. უნდა აღინიშნოს, რომ კავკასიაში, დიდი ხნის განმავლობაში, ქართველ გიჟს იყენებდნენ საღებავის მოსაპოვებლად. მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ამ მცენარეზე დაფუძნებული საშუალებები ძალიან ეფექტურია სწორად გამოყენებისას.
