2024 ავტორი: Gavin MacAdam | [email protected]. ბოლოს შეცვლილი: 2023-12-16 13:42
თამარილო (ლათ. Cyphomandra betacea) არის ხილის კულტურა, რომელიც მიეკუთვნება Solanaceae ოჯახს. ამ მცენარეს ასევე ეძახიან პომიდვრის ხეს ან ჭარხლის წიფომანდრას.
აღწერა
თამარილო არის კომპაქტური მარადმწვანე ხე ან ბუჩქი, რომელიც იზრდება ორიდან სამ მეტრამდე სიმაღლეზე. ამ მცენარის ფოთლები ბრწყინვალე, ოვალური და საკმაოდ დიდია. ვარდისფერ-თეთრი ყვავილები დაჯილდოვებულია ხუთწევრიანი თასებით და გამოირჩევა ძალიან სასიამოვნო არომატით.
თამარილო ნაყოფს იწყებს სიცოცხლის მეორე წლიდან და მისი სიცოცხლის ხანგრძლივობა დაახლოებით თხუთმეტი წელია.
თამარილოს ნაყოფი კვერცხის ფორმის კენკრაა, რომლის სიგრძეა ხუთიდან ათ სანტიმეტრამდე. როგორც წესი, ისინი იზრდება ბუჩქებზე მტევნებში, ხოლო თითოეული მტევანი შეიცავს სამიდან თორმეტ ხილს. თამარილოს ნაყოფის კანი მწარეა, საკმაოდ მძიმე და ძალიან ბზინვარე, ხოლო მათ ოქროსფერ-ვარდისფერ ხორცს აქვს ტკბილ-მჟავე-მარილიანი გემო. ქერქის ფერი შეიძლება იყოს ყვითელი ან ნარინჯისფერი-მოწითალო, ზოგჯერ კი მეწამული ხილიც გვხვდება. თითოეულ ნაყოფში შეგიძლიათ იპოვოთ მრგვალი ფორმის შავი თხელი თესლი. გარეგნულად, ტამარილოს ნაყოფი წააგავს ხანგრძლივ ნაყოფს პომიდორს - სწორედ ამისთვის დაიწყეს პორტუგალიელებმა და ესპანელებმა, რომლებმაც პირველად მოინახულეს ამ ხილის სამშობლო, მას ტომატის ხე უწოდეს.
ვინაიდან პომიდვრის ხე სუბტროპიკული მცენარეა, მას ძალიან უყვარს სითბო და ყინვაგამძლე არ არის ადაპტირებული. და მწიფე ხილის მოსავალი ჩვეულებრივ იკრიბება ივნისიდან აგვისტოს ბოლომდე.
სადაც იზრდება
თამარილოს სამშობლოდ ითვლება ბოლივიის ანდები, ეკვადორი, ასევე ჩილე და პერუ. ეს კულტურა არანაკლებ გავრცელებულია კოლუმბიაში, არგენტინასა და ბრაზილიაში, ასევე ვენესუელაში. ტამარილო ასევე შეიძლება მოიძებნოს იამაიკის, გვატემალის, კოსტა რიკის, ჰაიტისა და პუერტო რიკოს მთებში.
ამ ქვეყნების გარეთ, ტამარილოს ნახვა ძალზე იშვიათია - ეს ხილი არ მოითმენს გრძელვადიან ტრანსპორტირებას ძალიან კარგად და ძალიან ცუდად ინახება.
გამოყენება
თამარილოს ხილს ყველაზე ხშირად სუფთა სახით მიირთმევენ. მათი თავისებური გემოთი რომ დატკბეთ, აუცილებელია არა მარტო მათგან კანი, არამედ ზედა თხელი ფენა ძალიან რბილობამდე. სხვათა შორის, თამარილოს კანს აქვს უკიდურესად უსიამოვნო გემო. ნაყოფის გახეხვა გაცილებით ადვილი იქნება, თუ ხილი რამდენიმე წუთის განმავლობაში ჩავუღრმავდებით მდუღარე წყალში. შემდეგ კი კანი იხსნება ბასრი დანით. თუმცა, თუ თამარილოს ნედლად მოიხმარენ, შეგიძლიათ უბრალოდ ხილი გაყოთ ორ ნაწილად და კოვზით ამოიღოთ რბილობი, ხოლო მაქსიმალურად ეცადეთ, რომ არ შეეხოთ კანს.
ამ ხილის რბილობი ხშირად ემატება სმუზისა და კოქტეილებს - ეს მათ საშუალებას აძლევს მისცენ მათ უნიკალური გემო და განსაკუთრებული არომატი. თამარილო ასევე ფართოდ გამოიყენება საკონსერვო ან სხვა სახის კულინარიული დამუშავებისთვის.
ახალი ხილი ადვილად ინახება მაცივარში შვიდიდან ათი დღის განმავლობაში. დაუმწიფებელი ხილი მწიფდება ოთახის ტემპერატურაზე სულ რაღაც ორ -სამ დღეში.
სხვა საკითხებთან ერთად, თამარილო ასევე წარმოუდგენლად ჯანსაღი ხილია - ის ძალიან მდიდარია ვიტამინებით და არ შეიცავს ნატრიუმს და ქოლესტერინს. ასევე რეკომენდებულია მისი გამოყენება ყველასთვის, ვისაც რეგულარული შაკიკი აწუხებს.
როგორ ირჩევთ კარგ ხილს?
ტამარილოს შეძენისას მნიშვნელოვანია ყურადღება მიაქციოთ იმ ფაქტს, რომ ყველა ხილს აქვს თანაბარი და ნათელი ფერი, ასევე ყველაზე მჭიდროდ მორგებული ღეროები. ხარისხიან ნაყოფზე არ უნდა იყოს არანაირი დეფექტი - არანაირი ნაოჭები და ლაქები. მსუბუქი წნევისას, თითოეული თამარილოს რბილობი ოდნავ უნდა მოხრილიყო, შემდეგ კი სწრაფად აღედგინა მისი წინა ფორმა.
ახალ ზელანდიაში წარმოებული თამარილო საუკეთესოდ ითვლება - ამ დროისთვის ეს ქვეყანა ამ თავისებური ხილის ყველაზე საიმედო ექსპორტიორია.
